Corticosteroid có thể gây trứng cá không?

PGS. TS. Hoàng Thị Lâm

Trưởng bộ môn Dị ứng Miễn dịch lâm sàng, Đại học Y Hà Nội

Trưởng khoa Dị ứng Miễn dịch và Da liễu, bệnh viện E

Corticosteroids, là thuốc được kê cho nhiều bệnh trong đó có bệnh tự miễn (lupus ban đỏ hệ thống, viêm khớp dạng thấp v.v…) các bệnh viêm, các bệnh dị ứng v.v… Các bệnh nhân này dùng thuốc dài ngày nên chịu rất nhiều tác dụng phụ của thuốc. Trứng cá là một trong những tai biến đó. Tuyến bã, nang lông của những bệnh nhân sử dụng corticosteroid rất dễ viêm và nhễm trùng. Những vùng da dễ bị tổng thương là mặt, lưng, ngực. Trứng cá do corticosteroid  có biểu hiện lâm sàng đa dạng, diện tích tổn thương rộng và đáp ứng điều trị với các thuốc điều trị trứng cá truyền thống kém. Thể lâm sàng hay gặp của trứng cá do corticosteroid là trứng cá thông thường hoặc trứng cá do nấm  Malassezia folliculitis. Đây là một  loại nấm ký sinh quanh nang lông gây bệnh trong những trường hợp đặc biệt. Cần phân biệt với chứng đỏ da mặt do  sử dụng corticosteroid bôi lâu ngày.

Trứng cá do corticostroid được điều trị phụ thuộc vào mức độ  nặng, thể lâm sàng, căn nguyên cũng như tình trạng của người bệnh. Nếu có thể dừng hoặc giảm liều thuốc là biện pháp điều trị tốt nhất. Trong trường hợp bệnh nhân vẫn phải dùng thuốc thì các biện pháp điều trị trứng cá tại chỗ là ưu tiên hàng đầu. Làm sạch da, lấy nhân mụn, chăm sóc da mụn theo các phương pháp điều trị trứng cá thông thường. Với những trường hợp trứng cá do nấm kháng sinh chống nấm nên được kết  hợp. Các thuốc điều trị toàn thân, cần tư vấn với bác sĩ điều trị trước khi dùng vì có  nhiều tác dụng phụ.

Chế độ ăn lành mạnh, không thức khuya, không sử dụng các chất kích thích và thường xuyên chăm sóc da đúng phương pháp là những biện pháp hữu hiệu giúp giảm nhẹ trứng cá do phải dùng corticosteroid lâu dài.