LIỆU PHÁP TẾ BÀO CAR-T TRONG ĐIỀU TRỊ SLE KHÁNG TRỊ

PGS. TS. BS Hoàng Thị Lâm

Cơ chế bệnh sinh chính của lupus ban đỏ hệ thống (SLE) là phản ứng sai lầm của hệ miễn dịch và yếu tố quan trọng nhất là sự kích hoạt nhầm của các tế bào B tự phản ứng. Việc sản xuất liên tục các tự kháng thể chống lại các thành phần của cơ thể dẫn đến sự hình thành các phức hợp miễn dịch và gây viêm hệ thống với tổn thương các mô, cơ quan đích khác nhau. Thuốc điều trị chủ yếu vẫn là corticosteroid, ức chế miễn dịch, hydroxychloroquine và các thuốc sinh học. Nhiều phương pháp điều trị nhắm mục tiêu vào tế bào B và tế bào T đã được phát triển và thử nghiệm. Trong số này, các kháng thể đơn dòng kháng BAFF belimumab và kháng CD20 rituximab, kháng interferon type I anifrolumab cũng được sử dụng rộng rãi trong điều trị SLE. Tuy nhiên, hiệu quả điều trị chưa đồng nhất, còn nhiều bệnh nhân SLE kháng trị kể cả với thuốc sinh học do đó việc kiểm soát bệnh chưa triệt để và tỉ lệ tái phát còn cao. Hiện nay, các nhà khoa học đã sử dụng tế bào CAR-T CD8+ kháng CD19 cho bệnh nhân SLE và thu được hiệu quả rất tốt. .So với liệu pháp kháng thể, tác dụng nhắm mục tiêu của tế bào CAR-T nhanh hơn và kéo dài hơn. Do đó, tiềm năng của liệu pháp CAR-T trong điều trị SLE so với liệu pháp kháng thể đơn dòng cao hơn nhiều. Hiệu quả của liệu pháp tế bào CAR-T thể hiện ở cả những người bệnh SLE nặng, không đáp ứng thuốc, tổn thương nhiều cơ quan. Sau khi điều trị bằng liệu pháp tế bào CAR-T, kháng thể kháng dsDNA và các tự kháng thể khác trong huyết thanh đã giảm đáng kể, nồng độ bổ thể C3 và C4 tăng, tổn thương các cơ quan được cải thiện và điểm SLEDAI giảm mạnh. Tác dụng phụ của liệu pháp tế bào CAR-T chủ yếu là sốt, một số bệnh nhân có hội chứng giải phóng cytokin nhẹ dễ dàng giải quyết bằng kháng IL-6. Hội chứng nhiễm độc thần kinh, nhiễm trùng ít xảy ra. Tóm lại: Liệu pháp tế bào CAR-T kháng CD19 vượt trội hơn so với điều trị bằng kháng thể trong việc đạt được tác dụng tiêu diệt bền vững trên tế bào B, cũng như cho phép kiểm soát bệnh lâu dài.