VIÊM DA BÀN TAY

Viêm da bàn tay hay còn gọi là chàm bàn tay là bệnh khá thường gặp. Theo một nghiên cứu được tiến hành tại Mỹ, cho thấy 10% dân số Mỹ mắc bệnh viêm da bàn tay. Bệnh có liên quan đến cơ địa dị ứng, đến tiếp xúc với các dị nguyên và các chất kích ứng, cũng như stress cảm xúc hay là sự thay đổi thời tiết. Ngâm tay trong nước quá lâu hoặc ra mồ hôi lòng bàn tay quá nhiều cũng là một nguyên nhân  Viêm da cơ địa bàn tay khá thường gặp do dị ứng với một loại kim loại nào đó ví dụ như nickel hoặc cobalt. Các kim loại này được sử dụng rất nhiều hàng ngày trong các đồ trang sức, điện thoại, thức ăn, quần áo, giày dép v.v….

Phụ  nữ hay bị viêm da bàn tay hơn nam giới có thể do họ phải sử dụng nhiều hóa chất trong cuộc sống để làm sạch các đồ dùng trong nhà nhiều hơn chăng. Tiền sử bản thân hoặc gia đình mắc các bệnh dị ứng như hen phế quản, viêm mũi dị ứng, viêm da cơ địa dị ứng v.v… là những yếu tố thuận lợi mắc bệnh viêm da bàn tay.

Những người làm nghề lau dọn, nhân viên y tế, người nội trợ và nhân viên làm việc tiếp xúc với máy móc, hóa chất là những người có nguy cơ mắc bệnh viêm da bàn tay. Đây là bệnh không lây, nhưng bệnh ảnh hưởng rất lớn đến chất lượng sống của người bệnh và khả năng làm việc của người đó.

Những bệnh nhân mắc viêm da bàn tay có thể có ngứa. Da bàn tay đỏ, khô, dầy, bong vẩy da trắng dính,  thậm chi nứt chảy máu, khi đó bệnh nhân sẽ rất đau, đặc biệt khi cầm nắm v.v… Có những bệnh nhân xuất hiện các mụn nước nhỏ dưới da, mụn nước trong, khi vỡ ngoài việc đóng các vẩy tiết vàng trên da còn làm tăng nguy cơ nhiễm trùng. Viêm da bàn tay có thể ảnh hưởng cả bàn chân, ngón chân.  Bệnh có tính chất tái đi tái lại, thậm chí có thể mắc bệnh theo mùa. Mùa khô là mùa dễ bị viêm da bàn tay nhất.

Để phát hiện nguyên nhân gây dị ứng cũng như nguyên nhân gây bệnh nên đến gặp bác sĩ chuyên khoa Dị ứng để được làm các xét nghiệm chuyên sâu. Các bác sĩ sẽ làm các test da để giúp phát hiện ra nguyên nhân gây viêm da bàn tay.

Điều trị viêm da bàn tay phụ thuộc vào mức độ nặng của bệnh. Với những trường hợp nhẹ, bác sĩ chỉ kê corticosteroid tại chỗ. Nếu bệnh nhân ngứa nhiều thì thêm các thuốc kháng histamine. Tuy nhiên với những bệnh nhân nặng thì cần các thuốc đường toàn thân như corticosteroid ngắn ngày, ức chế miễn dịch v.v…. Những bệnh nhân viêm da bàn tay có bội nhiễm thì tùy từng nguyên nhân gây bệnh để có kháng sinh thích hợp. 

Tuy nhiên, quan trọng nhất vẫn là bảo vệ da tay trong quá trình làm việc, khi tiếp xúc với các hóa chất, khi làm việc nhà hoặc khi tiếp xúc với các hóa chất tại nơi làm việc. Không nên sử dụng nước ấm khi cần làm việc nhà hoăc khi rửa tay. Sử dụng xà phòng không hương liệu, không có chất tẩy là tốt nhất. Sử dụng kem dưỡng ẩm ngay sau khi rửa tay là việc luôn luôn nhớ.  Các chất dưỡng ẩm có chứa dầu như ointments hoặc creams nên được lựa chọn thay vì lotions. Nên tránh các chất tẩy rửa kháng khuẩn, vì có chứa cồn sẽ làm cho da khô thêm, đặc biệt trong đợt cấp của bệnh. Sử dụng găng tay cotton khi làm việc nhà. Khi găng tay bị bẩn, nên giặt với xà phòng không có hương liệu và không có chất tẩy. Nếu cần sử dụng găng tay cao su hoặc nilon cho các công việc ẩm ướt, nên đi găng tay cotton trước khi đi găng tay cao su hoặc nilon.

Điều trị bất kỳ vết thương bàn tay nào cho dù nó rất nhỏ. Nên băng vết thương để tránh vết thương tiếp xúc với các chất gây dị ứng hoăc kích ứng. Trong trường hợp bệnh không đỡ khi các bạn đã thực hiện các biện pháp trên, nên đến khám bác sĩ chuyên khoa Dị ứng để được bác sĩ tư vấn phương pháp điều trị tốt nhất.

PGS. TS. BSNT Hoàng Thị Lâm

Trưởng bộ môn Dị ứng Miễn dịch lâm sàng

Đại học Y Hà Nội

Bệnh viện Đại học Y Hà Nội

Bệnh viện Bạch Mai